İTÜ İklim Bilimi Meteoroloji Mühendisi Kısmı Kısım Lideri Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “1 Ekim’de de su bütçesi yapmış olmamız lazım her kentte. Sonra su bütçesinde Ekim, Kasım, Aralık yaptığımız bütçeye nazaran yağışlar nasıl gidiyor. Bütçede açık verip vermediğimizi görmek.” dedi.
Diğer yandan, kentte son günlerde tesirli olan yağışlar İstanbul barajlarına olumlu yansıdı. İSKİ bilgilerine nazaran barajlardaki doluluk oranı tekrar yüzde 30’un üzerine çıktı. Bu duruma karşın baraj gölü havzalarındaki biriken su ölçüsü son 10 yılın en düşük ikinci sayısı olarak kayıtlara geçti. Yağışlarla en fazla doluluk oranına sahip baraj Alibeyköy Baraj gölü oldu. Geçtiğimiz aylarda yüzde 6’ya kadar düşen doluluk oranı bugün itibariyle Alibeyköy’de yüzde 16.06 olarak ölçüldü.
‘HER KENTTE SU BÜTÇESİ YAPMAMIZ LAZIM’
İstanbul’un aldığı son yağışları pahalandıran İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İklim Bilimi Meteoroloji Mühendisi Kısmı Kısım Lideri Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Her sene aslında yıl boyunca barajlardaki doluluk oranı İstanbul’da çok yakından takip ediliyor. Şu anda da barajlarda da doluluk oranı yüzde 30. Bu natürel bir korku yaratıyor. Yağmurlar yağmaya başladı lakin buna karşın barajlardaki su geçmiş yıllara nazaran çok düşük. 1 Ekim su yılının başıdır yılbaşısı var. Mesela 1 Ocak mali yılbaşı, 1 Ekim de su yılının başıdır.
Biz 1 Ocak’ta devreye almak için mali bütçe yapıyoruz. 1 Ekim’de de su bütçesi yapmış olmamız lazım her kentte. Bunu yapmıyoruz Türkiye’de. Biz artık barajlarımız su düzeyi azalıyor İstanbul’da nüfusun çok üstünde insan var. İstanbul’a bütün Trakya ve Marmara’nın büyük bir kısmının sularının toplamasına karşın barajlardaki su ölçüsü çok düşük zira biz barajlarda güya çok su varmış üzere çekmeye devam ediyoruz. Bazı yerlerde su azaldığı vakit bizim de kullandığımız su ölçüsünü azaltmamız gerekiyor lakin bu türlü bir ayarlama yapamıyoruz. Bunun için Türkiye’de büyük kentlerin bir su bütçesi yapması lazım her sene, tıpkı mali bütçe üzere. Bunu yapmıyoruz yani suyu yanlışsız yönetmiyoruz. Suyu getiriyoruz kente bırakıyoruz.
Bizim yapmamız gereken 1 Ekim su yılının başında evvel su bütçesi yapmak. Sonra su bütçesinde Ekim, Kasım, Aralık yaptığımız bütçeye nazaran yağışlar nasıl gidiyor. Bütçede açık verip vermediğimizi görmek. Bütçede açık verdiğimiz vakit da halkı istekli tasarrufa çağırmak.” dedi.
“KURAKLIK YOKMUŞ ÜZERE…”
Çeşitli tedbirler alınması gerektiğine de değinen Kadıoğlu, “Su bütçesi daha da açık vermeye devam ederse; yağmurlar yağacak diye natürel ki dua edeceğiz bir yandan bekleyeceğiz fakat ya yağmazsa deyip su bütçesindeki bu açığı kapatmak için tedbirler almamız gerekiyor. Gereksiz sulamaları, varsa havuzların doldurulması, yolların, meydanların yıkanması üzere şeylerden vazgeçmemiz gerekiyor muhakkak bir mühlet.
Biz bunu yapmıyoruz. Kuraklık var diyoruz fakat kuraklık yokmuş üzere su tüketmeye devam ediyoruz. Meydanları, yolları yıkamaya devam ediyoruz bu olağan yanlış birşey. Şu anda yüzde 30 olan barajlardaki su düzeyini giderek artmasını bekliyoruz. Şu son günlerdeki yağan yağmurlar önümüzdeki günlerde de yağacak olan yağmurlar, yarından itibaren. Bunların natürel evvel bir toprağı suya doyurması gerekiyor.
Bir anda yağmurlar barajlara ulaşmıyor esasen kimi yanlış çarpık kentleşme var baraj havzalarında. Onlar maalesef evvelce yağan yağmur, barajın altına yağan yağmur baraja gidiyordu toprağa sızıyordu ya da yüzeysel akıştan baraja ulaşıyordu. Şu anda oradaki binalardan ötürü oraya havzaya yağan yağmur binalardaki çatılardan yollardan toplanıp kanalizasyona oradan denize gidiyor baraja da gitmiyor. Bu da alışılmış büyük bir kahır oluşturuyor bizde” biçiminde konuştu.
“ARTMASINI BEKLİYORUZ”
Kadıoğlu, “İstanbul’un barajlardaki su düzeyi yalnızca baraj ile ilgili değil. İstanbul’daki barajların su düzeyi daha çok taşıma suyla bağlantılı. Yani Istranca’dan Bolu’ya kadar bütün suları topluyoruz. Trakya’da çok fazla yağış görülmedi bu sene. Biraz Trakya’nın kuraklığı sorun; lakin vakitle bu kuraklığın azalacağını barajlardaki su düzeyini yükseleceğini bekliyoruz. Bunun yanında kesinlikle kentlerde kuraklıkla gayret planları yapmak, su bütçesi yapmak lazım.
Su para kadar değerli diyoruz lakin suyun bütçesi yok. Her sene su bütçesi yapıp bunu nereye suya harcayacağımız parayı nereye harcayacağımızı planlıyoruz, şu kadar yatırım, cari, şu kadar maaşlara üzere. Suyu da nereye harcayacağız ve kesemeyeceğiz nerede var nerede evvel suyu kesebiliriz üzere tüm paydaşlarla oturup bunu konuşmamız lazım.Türkiye’de su idaresinde suyla ilgili 40’tan fazla kurum kuruluş var. O yüzden bu kadar çok kurum kuruluş çok başlılık olunca suyu yönetmekte külfet yaşıyoruz. Bunların azaltılması suyun havza bazında monopolden yönetilmesine artık girmemiz gerekiyor. Bir de bu bitkilerin köklerine, ağaçlara, parklara, yonga üzere ağaç yongası üzere malç yapmamız lazım ki buharlaşmayı azaltmamız gerekiyor. Bir de yağmur suyuyla kanalizasyon sularını ayırmamız lazım. Yağmur sularının rahmet olduğunu yağmurun afet olmayacak halde yollarımıza drenajlar kurmak su basma düzeylerini dere yataklarından yüksek tutmak üzere çok dünyanın yıllar evvel yaptığı unuttuğu şeyleri bizim yürürlüğe koymamız gerekiyor artık. Su akıyor lakin yolunu bulamıyor eskisi üzere birtakım önden birşeyler almamız gerekiyor yani yüzde 30 geçmişe nazaran düşük fakat ileri gerçek artacağını bekliyoruz lakin yeniden de makus ihtimalleri düşünerek suyu gerçek kullanmak yağmur yağarken bile suyu tasarruf etmek biçiminde vatandaşın bilinçlendirilmesi de çok önemli” dedi.
“GEÇMİŞ YILLARIN GERİSİNDE KALDI”
İstanbul’da son günlerde tesirli olan yağışlar İstanbul barajlarına olumlu yansıdı. İSKİ bilgilerine göre barajlardaki doluluk oranı tekrar yüzde 30’un üzerine çıktı. Bu duruma karşın baraj gölü havzalarındaki biriken su ölçüsü son 10 yılın en düşük ikinci sayısı olarak kayıtlara geçti. Yağışlarla en fazla doluluk oranına sahip baraj Alibeyköy Baraj gölü oldu. Geçtiğimiz aylarda yüzde 6’ya kadar düşen doluluk oranı bugün itibariyle Alibeyköy’de yüzde 16.06 olarak ölçüldü. Yağışların akabinde bir müddettir yüzde 30’ların altında seyreden doluluk oranları İSKİ datalarına nazaran bugün itibariyle yüzde 30.19 olarak ölçüldü. Bu artışa karşın baraj gölü havzalarında biriken su ölçüsü geçmiş yılların altında kaldı. Ölçülen yüzde 30.10 luk doluluk oranı son 10 yılın ikinci en düşük düzeyi olarak kayıtlara geçti.
ALİBEYKÖY YÜZDE 16.06’YA ÇIKTI
İstanbul barajlarında yağışlı sistemden olumlu istikamette en fazla etkilenen baraj ise Alibeyköy barajı oldu. Geçtiğimiz aylarda yüzde 6 doluluk oranına kadar gerileyerek adeta kuruyan baraj gölü havzasında doluluk oranı bugün itibariyle yüzde 16.06 olarak ölçüldü. Baraj gölünün hala su bulunmayan alanlarındaki ‘Baraj gölüne girmek yasaktır’ tabelalarının kimilerinin ise birtakım bireyler tarafından tüfekle atış talimi için amaç olarak kullandığı ve tahrip edildiği görüldü.
ELMALI’DA DOLULUK YÜZDE 50’NİN ÜZERİNE ÇIKTI
İstanbul’un barajlardaki doluluk oranı yüzde 50’nin üzerinde bulunan tek bir baraj gölü kaldı. Elmalı Barajında doluluk oranı yüzde 68.17 olarak ölçüldü. İstanbul’un hala su düzeyi en düşük barajı ise Papuçdere baraj gölü oldu. Papuçdere baraj gölünde doluluk oranı yüzde 7.28 olarak ölçüldü.
İstanbul’un barajlarındaki doluluk oranları şöyle kaydedildi;
Ömerli %33.19
Darlık %29.89
Elmalı %68.17
Terkos %34.53
Alibeyköy %16.06
Büyükçekmece %29.93
Sazlıdere %35.57
Istrancalar %27.91
Kazandere %10.41
Papuçdere % 7.28